Lata siedemdziesiąte XX wieku w Etiopii były okresem intensywnych przemian społeczno-politycznych, zwieńczonych rewolucją w 1974 roku. Wydarzenia te zakończyły panowanie monarchii, zainaugurowując erę rządów socjalistycznych pod przywództwem Dergu, tymczasowej rady wojskowej.
Przyczyny rewolucji tkwiły w złożonej kombinacji czynników. Przede wszystkim Etiopia cierpiała na głęboką nierówność społeczną, zdominowaną przez niewielką elitę ziemską i arystokrację. Większość populacji żyła w skrajnym ubóstwie, pozbawiona dostępu do edukacji, opieki zdrowotnej i podstawowych usług.
Dodatkowo, rządy cesarza Haile Selassie III były oskarżane o autorytaryzm i korupcję.
Cesarski reżim nie potrafił odpowiedzieć na rosnące problemy społeczno-ekonomiczne, ani uspokoić narastającego niezadowolenia wśród ludności. Kryzys pogłębiły susze i klęski głodu, które nawiedziły kraj w latach siedemdziesiątych, powodując masową śmiertelność i migracje.
W tym kontekście nastroje rewolucyjne zaczęły narastać. Domagań o zmiany społeczne i polityczne dołączyli się studenci, intelektualiści, robotnicy i chłopi.
Rewolucja rozpoczęła się w lutym 1974 roku od demonstracji żołnierzy, którzy domagali się lepszych warunków pracy i płacy. Ruch szybko rozprzestrzenił się na inne grupy społeczne, a niezadowolenie z rządami cesarza Haile Selassie III rosło lawinowo.
W rezultacie, 12 września 1974 roku, Derg - tymczasowa junta wojskowa - dokonała zamachu stanu i obaliła monarchię. Cesarz Haile Selassie III został aresztowany i zmarł w niewoli trzy lata później.
Konsekwencje rewolucji:
Zmiana ustroju politycznego miała daleko idące konsekwencje dla Etiopii.
Konsekwencja | Opis |
---|---|
Wprowadzenie socjalizmu | Derg wprowadził politykę socjalistyczną, nacjonalizując ziemię i przemysł oraz promując równouprawnienie społeczne. |
Wojna domowa w Erytrei | Rewolucja wywołała wzrost separatyzmu w Erytrei, gdzie rozpoczęła się krwawa wojna domowa. |
Głód w Etiopii | Polityka Dergu doprowadziła do pogorszenia sytuacji gospodarczej i nasilenia problemów żywnościowych. W latach 80-tych doszło do katastrofalnego głodu w Etiopii. |
Wojna domowa w Erytrei trwała przez trzy dekady, a jej skutki odczuwane są do dziś.
Dylematy rewolucji:
Rewolucja etiopska z 1974 roku była wydarzeniem złożonym i kontrowersyjnym. Z jednej strony doprowadziła do obalenia autorytarnego reżimu i otwarcia drogi dla reform społecznych.
Z drugiej strony, polityka Dergu, oskarżonego o represje i naruszenia praw człowieka, pogorszyła sytuację gospodarczą i doprowadziła do katastrofalnego głodu w latach 80-tych.
Rewolucja etiopska stanowi przykład trudności transformacji społeczno-politycznej w krajach dotkniętych głęboką nierównością społeczną i problemami gospodarczymi. Wywołuje ona również dyskusję na temat roli przemocy w procesie zmiany społecznej, a także o potrzebie budowania instytucji demokratycznych i respect for human rights.